1282 Bibi: Nikisar
Lt75 Pli: Neokaisária - Yun "yeni kayserkenti"

Niksar, 2012 sonu itibariyle 32.692 merkez nufusa sahip Orta Karadeniz Bölümünün iç kesiminde yer alan Tokat ilinin bir ilçesidir. Niksar 1891 yılında belediyelik olmuştur.Pers İmparatorluğu’nun sona ermesiyle kurulan Pontus Krallığı döneminde Caberia adıyla anılan Niksar; Sayfiye alanlarına pek çok tapınak, saray ve yerleşim birimi inşa edilmiştir. MÖ 72 yıllarında Romalılarla Pontuslular arasında cereyan eden Mithridat savaşlarının üçüncüsü Niksar’da yapılmış ve şehir Romalıların eline geçmiştir. Şehir, Tiberius Caesar (MS 14-37) zamanında yeniden kuruldu ve onun adına Neo Kaisaria (Kayser'in yeni şehri) adı verildi ve Niksar ismi Neocaesarea'dan dönüşmüştür.Niksar, Romalılar döneminde ayrıca Diospolis, Sebaste isimleriyle anılmıştır. 1672 yılında Niksar’a gelen Evliya Çelebi ise Seyahatname’sinde Niksar ismi hakkında uydurulan şöyle bir hikayeyi nakleder; « Bu Niksar'ın doğusu Nik Hisar, yani iyi hisar olup hafifletmek suretiyle yanlış olarak Niksar denir. » demektedir.Roma İmparatorluğu'nun M.S. 395 yılında ikiye bölünmesiyle Niksar, Bizans egemenliğine girmiştir. 11. yüzyılda Türklerin Anadolu’ya yaptıkları akınlarda 1067 yılında Alp Arslan’ın komutanlarından Afşin Bey tarafından fethedilmiş, ancak 1068 yılında tekrar Bizans’ın eline geçmiştir. Malazgirt Savaşı sonrasında ise Artuk Bey tarafından fethedilen Niksar, 1073’te tekrar elden çıkmıştır.Niksar’ın asıl fatihi Danişmendli Devleti’nin kurucusu olan Melik Danişmend Gümüştekin Ahmet Gazi olmuştur. Danişmend Gazi fetihten sonra Niksar’ı sahil Rumlarına karşı mücadelede kendisine hem bir üs hem de bu devletin başkenti olarak seçmiştir. Bu dönemde Niksar ilim ve kültür merkezi haline gelmiştir.
Yörede genellikle evlerin bir odası mutfak olarak kullanılmakta ve “Aşgana” denilmektedir. Aileler günlük olarak aşganada oturmaktadırlar. Yemekler genellikle aşganadaki yer sofrasında yenilir. Aşgananın bir köşesinde "ocaklık" denilen yemek yapmaya yarayan yer ocağı bulunmaktadır. Mutfağın diğer köşesinde ise kiler olarak kullanılan tahtadan yapılmış bir dolap bulunmaktadır. Mutfakta ayrıca tabak ve tencerelerin dizildiği "terek", ve bardakların konulduğu "ıraf" bulunmaktadır.Son derece zengin bir mutfağa sahip olan yöremizin bazı yemeklerini şöyle sıralayabiliriz.Aşlık çorbası, toğga çorbası (aşlık toğgası, pirinç toğgası, darı toğgası, gendüme toğgası), helle çorbası, kavurma helle, tarhana çorbası, tutmaç çorbası, darı çorbası, pancar çorbası, yoğurtlu hamur çorbası, bacaklı çorba, erişte çorbası, düğün çorbası, zovallı hamur çorbası, erikli çorba.Madımak, pirpirim, dolma, yaprak sarması, dilme fasülye, uğduma, türlü, fasulye mıhlaması, kelem dolması, melemen, nohut yahnisi, imam bayıldı, efelik dolması,pırasa dolması, kara kelem dolması, boranulu karakelem, ıspanak mıhlaması, patlıcan biber fosulu.Tokat Kebabı, çoban kavurma, güveç, mimbar dolması, mimbar kavurması, kellepaça.Avuz, cevizli bat, yağlaş, bulgur pilavı, ekmek kavurması, gaygana, keşkek, tirit, ekmek aşı, keş, dolmaiçi, boranu, zoğal çalhaması, kelek turşusu, pancar turşusu, külde patates, piyaz, soğan öldürmesi, yağlaş.Cevizli erişte, börek, yufka böreği, çarşaf böreği, bazlama, cevizli parmak, güdül, gömbe, cızlak, gatmer, çökelikli, bişi, tava bişisi, leylek giliği, dönderme, işkefe, peynirli pideCevizli baklava, yufka tatlısı, hasuda, kuşburnu reçeli, halbur tatlısı, dut pekmezi, sütlaç, un helvası, irmik tatlısı, üzüm hoşafı, zoğal ezmesi.


Tokat "NİKSAR" Mahalleleri, köy ve beldeleri


• Akpınar Mahallesi
• Atatürk Mahallesi
• Aydınlıkevler Mahallesi
• Ayvaz Mahallesi
• Bağlar Mahallesi
• Bahçelievler Mahallesi
• Bengiler Mahallesi
• Beyazıt Mahallesi
• Cedit Mahallesi
• Cepnibey Mahallesi
• Çakmak Mahallesi
• Ellinciyıl(50.Yıl) Mahallesi
• Eskidir Mahallesi
• Fatih Mahallesi
• Gaziahmet Mahallesi
• Gaziosmanpaşa Mahallesi
• Hamidiye Mahallesi
• İsmetpaşa Mahallesi
• Katipgölü Mahallesi
• Kayapaşa Mahallesi
• Kılıçarslan Mahallesi
• Kırkkızlar Mahallesi
• Kültür Mahallesi
• Melikgazi Mahallesi
• Şairemrah Mahallesi
• Yusufşah Mahallesi

 


(SELE) AKGÜNEY KÖY
1928 K: Sele

(ARGUSLU) ARDIÇLI KÖY
1928 K: Argoslu/Arguslu

(İLMİDİ) BİLGİLİ KÖY
1928 K: İlmidi

BOZCAARMUT KÖY

(COC) BÜYÜKYURT KÖY
1928 K: Coc - Erm coc "bataklık"

ÇATAK KÖY
1928 K: Çatak

ÇALCA KÖY
1928 K: Çalca

EYNEAĞZI KÖY

GERİT KÖY
1928 K: Gerit

(KARAKUŞ) YALI KÖY
1960, 2000: Karakuş
1928 K: Hosaf - Erm hosav "akıntılı"

KAŞIKÇI KÖY

(OLUKALAN) ÖZALAN BLD.
1968 K2: Olukalan

(GÜLABİ) ÖZDEMİR KÖY
1928 K: Gülabi

(FEL) BAYRAKTEPE KÖY
1928 K: Fel

ERYABA KÖY
1928 K: Eryaba

(GÖKÇEYAZI) GÖKÇELİ BLD.
1960 DİE: Gökçeyazı
1928 K: Ladik - Yun Laodikeía "Laodikê yeri"
Laodikê Helenistik çağda çok yaygın bir soylu kadın ismidir. Kasabaya adını veren kişi tesbit edilemedi.

(BUGAMA) GÖZPINAR KÖY
1928 K: Bugama

(İPSİMARA) GÜNLÜCE KÖY
1928 K: İpsimara

(HARKÜNBET) KÜMBETLİ KÖY
1928 K: Harkünbet

(PÖHRENKLİ) OLUKLU KÖY
1928 K: Pöhrenkli - Erm p'oğorag/p'oğrank' "oluk, kanal"

SORKUN KÖY
1928 K: Sorxun

(LEĞEN) TEKNEALAN KÖY
1928 K: Leğen

TEPEYATAK KÖY
1928 K: Tepeyatak
Gürcü yerleşimi

(BİDEZE) YAKINCA KÖY
1928 K: Bideze

(ESKİDİR) GÜRÇEŞME BLD.
1960 DİE: Yapraklı
1928 K: Eskidir

(ABDALDAMI) GÜZELYAYLA KÖY
1928, 1968: Abdaldamı

(ABDALKOLU) YEŞİLHİSAR KÖY
1928, 1968: Abdalkolu

AKINCI KÖY
1946 MYK: Akıncı
1928 K: Axıncı

ALÇAKBEL KÖY
1928 K: Alçakbel

ARAKÖY

(GÖZEKSE) ARIPINAR KÖY
1928 K: Gözekse

(CEĞ) ARPAÖREN KÖY
1928 K: Ceğ - Erm cüğ "dal"

AYVA KÖY
1946 MYK: Ayva
1928 K: Ayvaköy

AYVALI KÖY
1928 K: Ayvalı

(HURİÇAYIR) BEYÇAYIRI KÖY
1928 K: Huriçayır

(DÖNEKSE) BOĞAZBAŞI KÖY
1928 K: Dönekse

(İREÇ) BOYLUCA KÖY
1928 K: İrec

(HURU) BUDAKLI KÖY
1928 K: Huri/Huru

BUZKÖY
1928 K: Buzköy

CAMİDERE KÖY
1928 K: Camidere
Çerkez yerleşimi

(CER) CERKÖY
1946 MYK: Cer
1928 K: Cerköy

ÇAY KÖY
1928 K: Çay
Çerkez yerleşimi

(HOŞİLİ) ÇENGELLİ KÖY
1928 K: Hoşili

(ŞİDİBE) ÇİÇEKLİ KÖY
1928 K: Şidibe
Çerkez yerleşimi

(KEKÜN) ÇİMENÖZÜ KÖY
1928 K: Kekün

(GİDİVER) DALKAYA KÖY
1928 K: Gidiver
Gürcü yerleşimi

DERİNDERE KÖY

(EFKERİT) DİREKLİ KÖY
1928 K: Efkerit

(AVDİLEY) EDİLLİ KÖY
1928 K: Avdiley

(EHEN) ESENCE KÖY
1928 K: Ehen

GEYİKGÖLÜ KÖY
1928 K: Geyikgölü

(İBİSKİ) GÖKÇEOLUK KÖY
1928 K: İbiski

(ZERA) GÜLBAYIR KÖY
1928 K: Zera

GÜNEBAKAN BLD.
1928 K: Alaxtiyan

(BUHANI) GÜVENLİ KÖY
1928 K: Buhanı

HACILI KÖY

HANYERİ KÖY

HAYDARBEY KÖY

(TİS) HÜSEYİNGAZİ KÖY
1928 K: Tis

(TENEVRİ) IŞIKLI KÖY
1928 K: Tenevri

KAPIAĞZI KÖY
20. yy başında Ermeni yerleşimi. Şimdi Arap yerleşimi
I. Dünya Savaşı öncesinde 650 Ermeni nüfus barındıran köyün halkı 18. yy'da Hemşin'den göçmüştü. 1895 olayları sırasında topluca Müslümanlığı kabul eden halk, bir süre sonra yeniden Ermeni kilisesine dönmüş idi.
Kosovalı Arnavut yerleşimi.

KARABODUR KÖY

KARAKAŞ KÖY

KİRACI KÖY
1928 K: Kiracı

(LEİS) KORULU KÖY
1928 K: Leis

(FAZLI) KÖKLÜCE KÖY
1928 K: Fadlı/Fazlı

KUYUCAK BLD.

MAHMUDİYE KÖY
1928 K: Mahmudiye

MERCİMEKDÜZÜ KÖY
1928 K: Mercimekdüzü

MEZRA KÖY

MUHTARDÜZÜ KÖY
1928 K: Muhtardüzü

MUSAPINAR KÖY
1928 K: Musapınar
Çerkez yerleşimi

(KAZALAPA) MUTLUCA KÖY
1928 K: Kazalapa

(DİVADERE) ORMANCIK KÖY
1928 K: Divadere

OSMANİYE KÖY

ÖRENLER KÖY

PELİTLİK KÖY
1928 K: Pelitlik

(ONAN) SARIYAZI KÖY
1928 K: Onan + Yağan

(AVARA) SERENLİ BLD.
1928 K: Avara

SULUGÖL KÖY
1928 K: Sulugöl

ŞAHİNLİ KÖY
1928 K: Şahinli

ŞEYHLER KÖY

TAHTALI KÖY
1928 K: Tahtalı

TERZİOĞLU KÖY

(MAMAN) UMURLU KÖY
1928 K: Maman

USTAHASAN KÖY
1928 K: Ustahasan

YARBAŞI KÖY
1928 K: Yarbaşı

(GEYRAN) YAZICIK BLD.
1928 K: Geyran
Alevi yerleşimi

(EYNESÜR) YEŞİLKAYA KÖY
1946 MYK: Eynesür

YOLKONAK BLD.
1928 K: Kirtanos - Erm k'ert'anots

GÜDÜKLÜ KÖY

KUMÇİFTLİK KÖY

TAMLAR KÖY

(SARMUĞAD) YEŞİLKÖY
1928 K: Sarmuğad

YEŞİLYURT KÖY

MEMLEKETİM TOKAT